سه گروه مهم گیاهان زراعی که می‌توان آن‌ها را بر اساس کاربردشان دسته‌بندی کرد، عبارتند از:
1. غلات (Cereals):
-
توضیح: غلات مهم‌ترین گروه گیاهان زراعی هستند که دانه‌های آن‌ها منبع اصلی کربوهیدرات در رژیم غذایی انسان و دام به شمار می‌رود. این گیاهان معمولاً یک‌ساله هستند و به صورت انبوه کشت می‌شوند. دانه‌های غلات غنی از نشاسته هستند و به عنوان مواد اولیه در تولید آرد، نان، ماکارونی، نوشیدنی‌ها (مانند آبجو و مشروبات الکلی) و خوراک دام مورد استفاده قرار می‌گیرند.
-
مثال‌ها: گندم، برنج، ذرت، جو، یولاف، چاودار، سورگوم.
2. حبوبات (Legumes):
-
توضیح: حبوبات گروهی از گیاهان هستند که دانه‌های آن‌ها در غلاف‌هایی رشد می‌کند. این دانه‌ها منبع مهمی از پروتئین، فیبر و برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و نقش حیاتی در تغذیه انسان و دام دارند. برخی از حبوبات، به دلیل توانایی آن‌ها در تثبیت نیتروژن در خاک، نقش مهمی در حاصلخیزی خاک نیز دارند.
-
مثال‌ها: نخود، لوبیا، عدس، سویا، باقلا، ماش.
3. محصولات ریشه‌ای و غده‌ای (Root and Tuber Crops):
-
توضیح: این گروه شامل گیاهانی می‌شود که قسمت‌های قابل خوردن آن‌ها در زیر زمین رشد می‌کند. قسمت قابل استفاده در گیاهان ریشه‌ای، ریشه اصلی ضخیم شده و در گیاهان غده‌ای، ساقه‌های زیرزمینی ضخیم شده (غده) است. این محصولات منبع مهمی از کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند.
-
مثال‌ها: سیب‌زمینی (غده)، هویج (ریشه)، چغندر قند (ریشه)، شلمغزه (ریشه)، کاساوا (ریشه).
لازم به ذکر است که این دسته‌بندی‌ها کامل نیستند و برخی گیاهان زراعی ممکن است در بیش از یک گروه قرار بگیرند. به عنوان مثال، سویا هم جزو حبوبات و هم جزو گیاهان روغنی محسوب می‌شود. همچنین، می‌توان گیاهان زراعی را بر اساس ویژگی‌های دیگری مانند طول دوره رشد، مقاومت به خشکی، نیاز به آب و مواد غذایی و … نیز دسته‌بندی کرد.
